علل گرایش جوانان به مواد مخدر!...

علل گرایش افراد به مواد اعتیادآور موارد متعددی است كه می‌توان آن‌ها را در چهار بخش عمده و اساسی تقسیم بندی كرد. هر یك از این عوامل می‌تواند به تنهایی نقش بسیار زیادی در میزان گرایش افراد به سوء مصرف مواد اعتیاد آور در بین اقشار مختلف جامعه داشته باشد، البته ممكن است عوامل دیگری همچون عوامل فرهنگی نیز در این مسئله دخیل باشند.

عوامل جغرافیایی، اجتماعی، خانوادگی و فردی چهار عامل اصلی گرایش به مواد اعتیاد آوراست.

در عامل جغرافیایی، همواره قرار گرفتن ایران در مجاورت بزرگ‌ترین كانون تولید مواد مخدر جهان به عنوان یكی از مهم‌ترین تهدیدها در حوزه امنیت ملی مطرح بوده است و جنگ، مهاجرت، آوارگی و بی‌خانمانی‌های حاصل از جنگ‌های داخلی كشورهای همسایه به خصوص افغانستان، نیز این عوامل را تشدید كرده است.

بر اساس این گزارش قرار گرفتن در مسیر ترانزیت مواد مخدر و گسترش بستر و دامنه جغرافیایی مصرف مواد مخدر در كشور، ره آورد این همجواری است. از طرفی سیاست‌ قدرت‌های استكباری نیز در شیوع و ترویج سوء مصرف مواد اعتیادآور در كنار نبود برخورد جدی با تولید مواد مخدر در منطقه و حمایت از افزایش تولید چند برابری این مواد در كانونهای تولید، مزید بر سایر علت‌ها، میزان و حجم این تهدیدها را چند برابر كرده و باعث تحمیل هزینه‌های هنگفتی به كشور در مقابل برخورد با این پدیده شوم شده است.

مهاجرت از روستا به شهر از عوامل "اجتماعی" اعتیاد است
از مهمترین عوامل اجتماعی كه در اعتیاد نقش دارد، می‌توان به مهاجرت از روستا به شهر و قرار گرفتن در محیطی جدید به خصوص نقاط آلوده شهرها اشاره كرد، چرا كه این مسئله منجر به دسترسی آسان افراد به مواد مخدر می‌شود.
سایر معضل‌های "اقتصادی" اعم از فقر و بیكاری در كنار كم‌توجهی به نیازهای جوانان، دانش‌آموزان و دانشجویان و نداشتن برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت آنها از سوی دستگاه‌های متولی و خانواده‌‌ها، بخشی از عوامل اجتماعی و فرهنگی گرایش افراد به خصوص جوانان به اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر است.

عوامل "خانوادگی" بعد از علت‌های فردی بیشترین علت در گرایش افراد به اعتیاد است
عوامل خانوادگی بعد از علت‌های فردی بیشترین علت در گرایش افراد به اعتیاد است. خانواده به عنوان اولین محیطی كه فرد در آن به هویت خود پی می‌برد و نقش‌های متفاوتی را در آن كسب می‌كند، بیشترین سهم در گرایش افراد به اعتیاد را به خود اختصاص می‌هد.
بر این اساس، مهمترین نمونه‌های خانوادگی موثر در گرایش فرد به اعتیاد را می‌توان خانواده از هم گسیخته جشتجو كرد، چرا كه اگر خانواده انسجام كافی نداشته باشد و جایگاه افراد متناسب با شخصیت و وظایف‌شان نباشد، اغلب، آسیب‌های جبران ناپذیری بر پیكر خانواده وارد می‌آید كه اعتیاد یكی از ثمرات آن است.
گفتنی است، مهم‌ترین عوامل از هم گسیختگی خانواده‌ها، غیبت طولانی پدر و مادر،‌ مرگ یكی از اعضای خانواده، متاركه پدر و مادر، مشاجره و دعواهای خانوادگی، خانواده سخت‌گیر، از دیگر علت‌های خانوادگی گرایش فرد به اعتیاد، سخت‌گیری بیش از حد در خانواده‌ها و بروز رفتارهای وسواسی در جنبه‌های مختلف زندگی از سوی والدین است.
داشتن تضادهای فكری میان پدر و مادر و فرزندان،‌ عدم توجه والدین به خواسته‌های منطقی و صحیح فرزندان، تحقیر فرزندان، پرخاشگری و تندخویی بی‌مورد والدین نسبت به فرزندان نیز به اعتیاد جوانان ختم می‌شود.

سهل‌گیری یا آسان‌گیری بیش از حد در خانواده‌ها نیز یكی از دیگر عوامل خانوادگی اعتیاد به شمار می‌آید كه سبب گرایش فرد به سوء مصرف مواد مخدر می‌شود.
از مهمترین عواملی كه باعث آسان‌گیری خانواده‌ها نسبت به فرزندان می‌شود، مشغله پدر یا مادر یا یكی از آن دو،‌ وجود ضعف‌های شخصیتی در والدین، عدم نظارت والدین بر دوستان و معاشرین فرزندان، نداشتن آگاهی والدین از رفتارهای پرخطر و منجر به اعتیاد است.

ناتوانی در "نه" گفتن به سایر افراد و شكست‌های روحی و عاطفی از عوامل فردی اعتیاد است

در بین عوامل گرایش فرد به مواد اعتیاد آور، علت‌های فردی یكی دیگر از عوامل موثر در گرایش فرد به سمت اعتیاد است. از مهمترین این عوامل می‌توان به شكست‌های روحی و عاطفی، انواع اختلال‌های شخصیتی و بیماری‌های روانی، ناتوانی در نه گفتن به سایر افراد، غرور كاذب یا خود كم بینی و لج بازی، كنجكاوی و كسب لذت‌های غیر معقول، مطرود بودن شخصیت معتاد اشاره كرد.